Geçen Cumartesi eşimle beraber Galata’daki “Sensus Wine Butik”te şarap tadarken karşılaştığımız “Kapadokya Şarap Üretim Teknolojisi ve Bağcılık Meslek Yüksek Okulu”nun genç mezunlarından Türkiye’deki şarap sektörünün bir başka yönünü daha öğrenmiş oldum.

Öncelikle hatırlatmakta fayda var bahsi geçen bu bölüm artık yaşamıyor, yani bölüm kapatılmış… Gençlere bölümün ömrü ne kadar sürdü diye sordum “2006’da açıldı 2010da son mezunlarını verip kapandı” dediler.

“Neler yapıyorsunuz?” diye sorduktan sonra aldığım cevaplar artık aşina olduğumuz cinsten cevaplardı. Bölüm mezunlarının çoğu işsizmiş, azınlıkta kalan bir kısmı belli başlı şarap üreticilerinde iş bulabilmişler, büyük çoğunluğu iş bulamamış, bir kısmı farklı sektörlere yönelmiş… Gençler umutsuz bir şekilde bu sektörde çalışabilme heveslerini taşıyorlar – belli ki taşımak istiyorlar, zira şarabı ve şarapçılığı seviyorlar. Bazıları İngiltere’ye gidip WSET Advanced sertifikası almış, belki bir faydası olur diye. Büyük bir bölümü ise oraya buraya “CV” göndermeye devam ediyormuş. İçlerinden biri “sommelier” olmak istiyor. Bu arada tabi ki, gençlerimizin kurtuluş ümidi olarak gördükleri “yurtdışına çıkma” hayalleri de yok değil…

En ucuz üniversitenin Güney Afrika’da olduğunu söylüyor gençler. “Hesap kitap yaptık baktık Güney Afrika’daki Stellenbosch Üniversitesi en ucuzu, gidip orada okumak istiyoruz, hiç değilse belki yurtdışında iş bulma fırsatı buluruz” diyorlar. Tabi bunun için maddi olanak lazım onun da yolunu bulmaya çalışıyorlar…

“Bu kadar şarap üreticisinden hiç mi geri dönüş olmadı sizlere ?” diye sordum. Cevap kısa ve net “Hayır”… Ne kadar üretici varsa hepsine başvurmuşlar, zaten yurdumun hemen her sektöründe olduğu gibi şarapçılık sektöründe de var olan bir olguya, “düşük ücret”e rağmen, mezunların çoğu halen işsiz.

Aklıma geçtiğimiz haftalarda yaptığım “Chateau Nuzun” ziyareti sırasında, firma sahibi Necdet Uzun Bey’le olan diyalogumuz geldi. Necdet Bey’in bana anlattığına göre devlet tüm şarap üreticilerine tesislerinde “Gıda Mühendisi” çalıştırma zorunluluğu getirmiş. Peki, neden en azından sektörde istihdamı sağlamak ve olası “beyin göçünü” önlemek adına aynı şekilde “şarap üretim teknolojisi ve bağcılık” bölümleri mezunları için de bu tarz bir politika izlenmez?

“İşsizlik” hiç şüphesiz Türkiye’nin en büyük sorunlarından birisi. Kendi çalıştığım sektör dâhil hemen tüm sektörlerde ciddi bir işsizlik problemi var; ancak nedense sürdürülebilir bir insan kaynakları politikasını firmalarımız genelde yüksek maliyetli bulduklarından işin hep kolayına kaçarlar. Bu aslında bir anlamda futbol takımlarımızdaki “altyapı” sorunu gibi bir şey. Altyapıdan oyuncu yetiştirmek ve as takıma bu oyuncuları kazandırmak yerine genelde ülkeyi, takımı ve ortamı tanımayan yabancı oyuncu tercih ederler… Tercihlerin çoğu da yanlış olur zaten ki istisnalar kaideyi bozmaz…

İşini iyi yapan yabancı danışman önologlara kesinlikle karşı değilim, hatta onlara ihtiyacımız olduğu düşüncesindeyim zira zaten yeni yeni gelişmekte olan bir şarap sektörümüz var… Ancak şarap firmalarımızın, yapısal bir insan kaynakları politikası geliştirerek kendilerine bir çeşit “altyapı” oluşturmaları gerektiğine inanıyorum… Yurtdışından getirdikleri danışman önologların yanlarına asistan olarak bu gençleri koymaları, orta ve uzun vadede hem firmalar hem de gençler için faydalı olmaz mı? Her şeyi çok hızlı yapmak zorunda değiliz. Bazı şeyler için sabretmek gerek ki sanırım şarap üreten birisi sabrın ne olduğunu birçok insandan daha iyi bilir.

Bu topraklarda doğmuş, büyümüş ve bu topraklarda yaşayan, bu işi gerçekten seven ve gönül vermek isteyenlerin sektörde yer alması tartışmasız bir şekilde sektörün yararına olacaktır. Firmalarımızın bu anlayış çerçevesinde insan kaynakları politikalarını geliştirip orta ve uzun vadeli yaklaşımlarla istihdam sağlamalarını umuyorum…